Od końca XX wieku nauka zaczęła doceniać terapeutyczny potencjał światła. Już wcześniej zauważono, że ekspozycja na promieniowanie słoneczne pomaga w leczeniu różnych schorzeń, takich jak choroby układu ruchu, depresja czy niektóre problemy skórne. Dzisiaj, dzięki możliwościom oferowanym przez sztuczne źródła światła o różnej barwie, korzyści płynące z fototerapii można wykorzystać także w leczeniu zaburzeń psychicznych, problemów z krążeniem, czy dolegliwości układu pokarmowego.
Zimą, kiedy dni są krótkie i pochmurne, nasz organizm jest bardziej podatny na niedobory światła. To zjawisko może prowadzić do obniżonego nastroju, osłabionej odporności czy szybszego zmęczenia wzroku. Na szczęście, ze wzrostem temperatur i długości dnia nasza ekspozycja na słońce również wzrasta. Dla osób, które szczególnie potrzebują leczniczej mocy światła do prawidłowego funkcjonowania, fototerapia staje się nieocenionym narzędziem.
Potężna moc lecznicza światła
Fototerapia polega na ekspozycji organizmu (człowieka, zwierzęcia czy rośliny) na działanie światła, zarówno naturalnego jak i sztucznego. Badania naukowe potwierdzają, że promienie świetlne mogą uruchomić wiele procesów biochemicznych, które mają pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Jak pisze Leonard I. Grossweiner w swojej książce „The Science of Phototherapy”, absorpcja światła inicjuje szereg procesów i reakcji prowadzących do różnorodnych rezultatów – od rozwoju roślin, przez działanie wzroku zwierząt, po rytm okołodobowy czy opalenizną.
W medycynie fototerapia ceniona jest za to, że pobudza naturalne procesy regeneracji, usprawnia przemianę materii, wzmacnia odporność i poprawia krążenie. Regularna ekspozycja na fale świetlne może stymulować mechanizmy obronne organizmu. Taka terapia może pomóc w walce z bezsennością, regulacji poziomu cukru we krwi, łagodzeniu objawów PMS czy zwiększeniu efektywności diet redukcyjnych. Może również przynieść ulgę osobom cierpiącym na depresję i inne zaburzenia psychiczne.
Fototerapia w leczeniu żółtaczki u noworodków
Jednym z najbardziej powszechnych zastosowań fototerapii jest leczenie żółtaczki u noworodków. Zdolność promieni świetlnych do leczenia tej choroby odkryła pielęgniarka pracująca w 1857 roku w szpitalu Rochford, w angielskim hrabstwie Essex. Zauważyła, że dzieci przebywające w dobrze oświetlonych pomieszczeniach szybciej dochodziły do zdrowia.
Wpływ światła na rytm okołodobowy
Mechanizm działania światła na organizm człowieka jest przedmiotem licznych badań naukowych. Udało się ustalić, że podczas terapii światłem kluczową rolę odgrywają melatonina i przekaźniki serotoninergiczne. Wykazano, że światło o jasności większej niż 1500 luksów potrafi zahamować wydzielanie melatoniny. Badania dowiodły również, że efekty terapii są słabsze jeżeli dieta pacjenta jest uboga w tryptofan – składnik niezbędny do produkcji serotoniny.