Jednym z obserwowanych regularnie w praktyce neurologicznej symptomów jest samobieżne drżenie. Zjawisko to skutkuje zjawiskiem rytmicznych, niezależnych od woli ruchów o niewielkiej skali, które są wywołane przez krótkie, alterujące skurcze antagonistycznych mięśni. Negatywny wpływ na jakość życia tych, którzy zmagają się z tym problemem, podkreśla konieczność szczegółowej diagnostyki i adekwatnej terapii.
Zrozumienie czym jest samobieżne drżenie jest utrudnione przez brak pełnej wiedzy na temat jego etiologii oraz procesu powstawania. Niepewność diagnozy oraz trudności z różnicowaniem tego schorzenia sprawiają, że niemożliwe jest określenie precyzyjnej częstości jego występowania. Co jednak warto zauważyć, to fakt rodzinnej natury tej choroby w wielu przypadkach.
Osoby starsze, zwłaszcza po 65. roku życia, są grupą najbardziej narażoną na samobieżne drżenie. Głównie dotyczy ono kończyn górnych, takich jak dłonie, ale może także obejmować głowę. Części ciała takie jak głos czy kończyny dolne są rzadziej dotknięte, a najmniej narażone na to zjawisko są tułów i język. Z biegiem czasu, utrudnione przez drżenie codzienne czynności prowadzą do niepełnosprawności i izolacji społecznej.
Wyróżnia się trzy odmiany samobieżnego drżenia. Pierwsza to drżenie spoczynkowe, które pojawia się gdy ciało jest podtrzymywane i nie musi pokonywać grawitacji. Druga forma to drżenie posturalne, które pojawia się w sytuacjach wymagających przeciwdziałania siły ciężkości, np. gdy podnosimy ręce do góry. Ostatnia forma to drżenie kinetyczne – zachodzi ono podczas wykonywania konkretnego ruchu. Wyjątkowym typem drżenia kinetycznego jest drżenie intencyjne, które pojawia się podczas uszkodzenia móżdżku. Przykładami mogą być próby dotknięcia nosa palcem czy przybliżanie filiżanki herbaty do ust.
Przyczyna samobieżnego drżenia nie została jeszcze całkowicie poznana. Badania neuropatologiczne prowadzone na całym świecie pozwoliły jednak określić dwa znamienne zjawiska występujące w centralnym układzie nerwowym osób z tym schorzeniem. Pierwszym jest zanik tzw. komórek Purkinjego, które podlegają procesom degeneracyjnym. Drugą obserwowaną zmianą jest pojawienie się tzw. ciał Lewy’ego, które w przypadku samobieżnego drżenia występują tylko w obrębie miejsca sinawego.
Pomimo ich obecności, żadne z tych zjawisk nie jest specyficzne dla samobieżnego drżenia i może być obserwowane również w innych chorobach. Zmienności komórek Purkinjego można doświadczyć np. w przypadku ataksji móżdżkowo-rdzeniowej, a ciała Lewy’ego mogą występować m.in. u osób chorych na chorobę Alzheimera czy Parkinsona.
Aktualnie uważa się, że samobieżne drżenie powstaje przez niewłaściwe przekazywanie informacji pomiędzy pewnymi obszarami mózgu. W normalnych warunkach cykliczne impulsy wysyłane z jądra dolnego oliwki do móżdżku, wzgórza i pnia mózgu są kontrolowane przez mechanizmy hamujące. U osób z samobieżnym drżeniem, z nieznanych przyczyn, ta kontrola jest upośledzona.