Alarmujące informacje IUCN o potencjalnym zaniku żyraf i innych gatunków

Żyrafy, które swoim monumentalnym wyglądem majestatycznie zdobią tereny Afryki, znajdują się na granicy przetrwania. Według najświeższych danych prezentowanych w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN), liczebność żyraf spadła blisko o 40% w ciągu ostatnich trzydziestu lat.

Żyrafa (Giraffa camelopardalis), najwyższy ze ssaków lądowych, balansuje na precyzyjnej krawędzi wyginięcia. Analizy dowodzą drastycznego obniżenia populacji tych zwierząt w trakcie minionych lat – zanotowano blisko 40% redukcję (z około 151702-163452 osobników w roku 1985 do jedynie 97562 w roku 2015). W konsekwencji, ten gatunek, często spotykany na obszarach południowej i wschodniej Afryki, z nieznacznie mniejszymi, izolowanymi subpopulacjami w zachodniej i środkowej części kontynentu, został przeniesiony z klasyfikacji niewielkiej troski (LC) do kategorii gatunków zagrożonych (VU).

Interwencje człowieka niewątpliwie wpływają destrukcyjnie na populację żyraf. Nielegalny odstrzał, utrata miejsc życia z powodu rolnictwa i eksploatacji surowców naturalnych, konflikty między ludźmi a dziką fauną oraz napięcia społeczne stanowią przyczyny spadku liczby tego gatunku. Spośród dziewięciu podgatunków żyrafy, pięć cierpi na obniżenie populacji, trzy notują wzrost, natomiast jeden utrzymuje stabilność.

Jednakże żyrafa to nie jedyny gatunek ujęty w Czerwonej Liście IUCN. Aktualny wykaz obejmuje 85,604 gatunki, spośród których 24,307 jest na skraju zaniku. Nowo odkryte taksonomicznie gatunki ptaków również otrzymały status zagrożenia – jest ich ponad 700, z czego 11% stoi na krawędzi wyginięcia.

Na przykład świeżo opisany pręgostrzyżyk cynamonowy Thryophilus sernai został sklasyfikowany jako zagrożony (EN), ze względu na ryzyko utraty ponad połowy jego naturalnych siedlisk poprzez budowę zapory. Degradacja i utrata środowiska naturalnego przez rosnące uprawy czy inwazyjne gatunki roślin doprowadziły do klasyfikacji wangi komorskiej Cyanolanius comorensis jako gatunku zagrożonego (EN).

Trzynaście nowo odkrytych gatunków ptaków zostało umieszczonych na Czerwonej Liście IUCN jako wymarłe (EX). Wiele z nich wyginęło w ciągu ostatnich 50 lat, na przykład trzciniak mariański (Acrocephalus yamashinae), hawajka rdzawa (Loxops wolstenholmei) oraz hawajka szkarłatna (Himatione fraithii). Wszystkie te gatunki były endemiczne dla swoich wysp i najprawdopodobniej zostały wytępione przez inwazyjne gatunki.

Inger Andersen, dyrektor generalny IUCN, twierdzi: „Niektóre gatunki giną zanim zdążymy je zidentyfikować”. „Najnowsze dane z Czerwonej Listy IUCN pokazują, że skala kryzysu wymierania może być jeszcze większa, niż do tej pory przypuszczaliśmy”.

IUCN alarmuje, że niektóre z najbardziej znanych ptaków mogą wkrótce opuścić swoje naturalne środowisko, jeśli odpowiednie działania ochronne nie zostaną bezzwłocznie podjęte. Nawet afrykańska papuga żako Psittacus erithacus, ceniona za umiejętność imitacji mowy ludzkiej, jest zagrożona wyginięciem z powodu polowań i utraty siedlisk. Status zagrożenia tej papugi z Afryki Środkowej podniesiono z kategorii narażony (VU) na zagrożony (EN). Według badań BirdLife International populacja tego gatunku w niektórych rejonach Afryki zmniejszyła się aż o 99%.